Pelle Braendgaard là một lập trình viên kỳ cựu. Năm 12 tuổi, anh thường đến cửa hàng máy tính địa phương ở Đan Mạch để viết mã BASIC trên máy tính ZX Spectrum 8 bit hiệu Sinclair. Năm 1993, anh tình cờ bắt gặp Mosaic, trình duyệt web đồ họa đầu tiên trong khi vô tình điều khiển dòng lệnh UNIX trên máy tính của trường đại học. Anh nhanh chóng yêu thích trang web và tìm được công việc quản trị trang web cho AltaVista, một công cụ tìm kiếm tiên phong.
Với chất giọng pha trộn giữa Đan Mạch và Mỹ, Braendgaard nói rằng: “Trong những ngày đầu, bạn thực sự phải tự mình tìm ra tất cả. Tất cả chúng tôi phải học mọi thứ … không có những thư viện tốt. Không có công cụ phát triển tốt”.
Trang web đã trưởng thành kể từ đó, nhưng Braendgaard đã rời đi. Giờ đây, anh ấy đang viết các ứng dụng phân tán, hay còn gọi là “DApp” cho Ethereum, một công nghệ dựa trên mã hóa. Đó là lĩnh vực đầy triển vọng như web của những năm 1990. Nó mang lại sự mới lạ và cơ hội tương tự để tạo ra sự ảnh hưởng.
Ethereum không chỉ là một loại tiền kỹ thuật số mới, nó là một loại máy tính phân tán mới mà không ai kiểm soát được nhưng bất cứ ai cũng có thể nhìn thấy. Trên máy tính này, một thế hệ ứng dụng mới, được gọi là DApp, đã được sinh ra.
Làm thế nào mà Ethereum có thể là một loại tiền điện tử và là một máy tính cùng một lúc? Thay vì chạy trên máy tính xách tay hoặc máy chủ, nó chạy trên hàng ngàn máy tính cá nhân cùng một lúc, tất cả được đồng bộ với công nghệ blockchain. Ở dạng đơn giản nhất, blockchain là một danh sách có thứ tự của các mục mà tất cả các máy tính đồng ý. Trên Ethereum, danh sách đó được tạo thành từ các trạng thái máy tính có thể lập trình (các số 1 và 0). Bất cứ ai cũng có thể trả tiền (Ether, không phải đô la) để chạy bộ mã của họ và do đó thay đổi trạng thái của máy tính. Những thỏ mỏ đưa máy của họ vào một cuộc đua toán học ngẫu nhiên để giành cơ hội lựa chọn bộ mã nào sẽ chạy tiếp theo (nghĩa là thêm khối tiếp theo bao gồm các số 1 và số 0 vào danh sách) và thu phí liên quan.
Hệ thống này được gọi là Máy ảo Ethereum (EVM), hay thường được biết tới với cái tên “máy tính thế giới”. Bộ mã được chạy công khai, nhưng người dùng lại có biệt danh. Nó giống như Amazon Web Services, ngoại trừ thay vì Amazon là người bán và người dùng là người mua, người dùng có thể đóng vai trò. Không có cá nhân kiểm soát hệ thống. Điều đó làm cho Ethereum trở thành một thứ gì đó thực sự mới, một thứ gì đó chưa từng xuất hiện trước đây.
Các ứng dụng phi tập trung (DApp) là các chương trình chạy trên máy tính thế giới. Tuy nhiên, “chạy” có thể không phải là từ đúng bởi vì Ethereum-the-computer chậm kinh khủng và việc viết mã cho nó giống như quay ngược đồng hồ kỹ thuật số vài thập kỷ. Hiện tại, việc tính toán trên EVM là quá đắt và không hiệu quả để chạy một dịch vụ dựa trên web hiện đại như Twitter. Ngay cả việc lưu trữ một hình ảnh hồ sơ cá nhân sẽ có giá hàng trăm đô la và hiện giờ, mạng lưới chỉ có thể chạy khoảng bảy giao dịch mỗi giây. (Để so sánh, Facebook chạy 25.000 giao dịch mỗi giây trên các tìm kiếm một mình. Thay đổi phần mềm có thể tăng tốc một số thứ, nhưng Ethereum luôn luôn chậm hơn so với máy tính thông thường.
Đó là một hệ thống cồng kềnh, nhưng điều đó không ngăn cản các nhà phát triển viết các chương trình Ethereum. Họ bị thu hút bởi những gì nền tảng kiếm được bằng cách chi tiêu tất cả các tài nguyên bổ sung đó. DApp là các tập lệnh nhỏ, được kết nối với nhau để chuyển tiền và kết nối người dùng. Họ rất giỏi trong việc phối hợp nhiều máy tính để thực hiện các nhiệm vụ để đổi lấy tiền tệ mà không có bất kỳ sự giám sát trung tâm nào. Sự phân cấp này là sức hút lớn nhất của Ethereum. DApp không cần tin tưởng vào lòng nhân từ của các quản trị viên trung tâm như Amazon để chạy bộ mã hoặc trong các hệ thống thanh toán như PayPal hoặc ngân hàng để đổi tiền.
Các nhà lý thuyết blockchain có một cái tên cho sự bảo vệ phi tập trung này khỏi sự can hiệp từ bên ngoài: Họ gọi đó là “trustlessness” – “sự không tin tưởng” và đó là cốt lõi của nhiều DApp. (Thuật ngữ này gây nhầm lẫn, bởi vì nó nghe giống như một nhãn hiệu cho thứ gì đó bạn không thể tin tưởng. Nếu một DApp bỏ phiếu được sử dụng trong một cuộc tranh cử tổng thống thì DApp có thể tự kiểm phiếu và tất cả các phiếu bầu sẽ được ẩn danh, nhưng bất kỳ ai cũng có thể thấy bộ mã đã đếm chúng và hệ thống sẽ miễn nhiễm với sự can thiệp từ ngoại bang, Nga chẳng hạn. Braendgaard là kỹ sư chính của một DApp khác gọi là uPort. DApp này sử dụng tính trustlessness để cho phép người dùng quản lý danh tính của chính họ. Người dùng có thể chứng minh danh tính của họ với các ứng dụng khác, nhưng, không giống như khi đăng nhập vào ứng dụng qua Facebook hoặc Google, họ có thể làm như vậy mà không cần tin tưởng vào nhà cung cấp tập trung.
Ethereum cũng đang được sử dụng để tạo ra một loạt các thị trường mới được xây dựng dựa trên các nguyên tắc không tin cậy. Điều này thực sự làm hài lòng những người làm công nghệ. Dự án Golem mô tả chính nó như là “AirBnB cho máy tính”. Người dùng có thể bán sức mạnh tính toán chưa sử dụng của máy hoặc mua nó từ người khác. Những người dùng đầu tiên đã sử dụng nó để xử lý các hình ảnh CGI trên máy tính của người lạ. Những người chấp nhận này không cần tin rằng Golem sẽ trả tiền cho họ cho thời gian tính toán của họ hoặc bộ mã sẽ chạy như đã hứa; các giao dịch được đảm bảo bởi tính mở của mạng lưới. Trong tương lai, Golem có thể là một sự thay thế hoặc thậm chí là một thách thức đối với quyền bá chủ điện toán đám mây hiện tại.
Gnosis là một DApp thị trường khác khá nổi tiếng. Đó là một thị trường dự đoán, có nghĩa là người dùng có thể đặt cược vào kết quả của các sự kiện (ví dụ: liệu Roger Federer có thắng giải Úc Mở rộng?) Và người hỏi có thể tận dụng sự khôn ngoan của đám đông để dự đoán tốt hơn về kết quả của sự kiện. Các thị trường dự đoán đã tồn tại trước đây, nhưng chúng luôn được kiểm soát chặt chẽ và phụ thuộc vào niềm tin đối với một nguồn trung tâm để xác định câu trả lời chính xác và rút tiền. “Với Gnosis, chúng tôi không chỉ sử dụng Ethereum để thanh toán. Chúng tôi đang sử dụng nó để xây dựng cốt lõi của thị trường dự đoán” – Martin Köppelmann, đồng sáng lập Gnosis chia sẻ. “Trước đây, mọi người phải gửi tiền cho công ty chúng tôi, công ty chúng tôi sẽ giữ tiền và sau đó chúng tôi gửi lại. Bây giờ sự khác biệt lớn là nó thực sự ngang hàng. Chúng tôi không chạm vào tiền của người dùng”.
Bản thân Ethereum và tất cả các bộ mã chạy trên nó đều là mã nguồn mở và công khai, vì vậy nếu người dùng có hiểu biết về kỹ thuật, họ có thể xác minh xem họ sẽ bị tính phí bao nhiêu và xem bộ mã này an toàn đến mức nào. Trên các ứng dụng truyền thống, người dùng phải mù quáng tin tưởng các nhà phát triển để tính phí họ một cách thích hợp và bảo vệ thông tin thẻ tín dụng của họ. Phil Daian, tiến sĩ tại Cornell’s Initiative for Cryptocurrencies and Contraction cho biết: “Trên Ethereum, nhu cầu bảo mật được chuyển sang người dùng nền tảng, điều này có thể tốt hoặc xấu. Nếu bạn là một người dùng có am hiểu hệ thống, bạn sẽ có đầy đủ những thông tin cần thiết. Nếu bạn không hiểu giống như bà tôi vậy thì điều đó có thể vượt quá khả năng bảo mật của bạn.
Xác định mã bảo mật trên Ethereum không phải là nhiệm vụ cho người yếu kém về mặt kỹ thuật số và việc viết mã cũng vậy. Ethereum liên kết bộ mã và tiền tệ chặt chẽ đến mức một lỗ hổng bảo mật có thể gây ra tổn thất chi phí cực lớn. Một lỗ hổng gần đây trong Parity Wallet, một DApp phổ biến lưu trữ tài sản ether của người dùng, đã cho phép hacker đánh cắp 30 triệu đô la giá trị Ether từ người dùng của DApp. Nguyên nhân chỉ vì bị thiếu một từ duy nhất.
Tổn thất vì các lỗ hổng bảo mật khiến việc viết mã Ethereum trở thành một nhiệm vụ khó khăn. Trong cuộc tấn công Parity Wallet … một vô ý nhỏ dã gây thiệt hại hàng triệu đô. Bạn phải suy nghĩ về các loại lỗ hổng bảo mật và lỗi bảo mật này.
Hầu hết mọi người không lo lắng về việc các ứng dụng họ sử dụng để xử lý sai tiền của họ, bởi vì luật pháp hạn chế việc họ gặp phải tình trang gian lận thẻ tín dụng. Các DApp không đảm bảo như vậy. Phân cấp và ẩn danh làm cho việc thực thi pháp luật và quy định đối với Ethereum trở nên khó khăn, nếu không muốn nói là không thể. Thay vào đó, người dùng phụ thuộc vào kiến thức kỹ thuật của chính họ và các thành viên của cộng đồng để phát hiện các trò gian lận. Ngoài ra thì các DApp như Gnosis có thể được sử dụng cho mục đích bất hợp pháp. Có rất nhiều mối nguy về đạo đức. Daian nhận định về thị trường dự đoán Ethereum rằng: “Tôi có thể đặt cược một triệu đô la rằng bạn sẽ còn sống vào thứ Hai. Nếu ai đó muốn ám sát bạn, họ sẽ chọn phía bên kia của vụ cá cược đó, giết bạn và lấy tiền của tôi”.
Ethereum có một loạt các mối nguy hiểm như vậy nhưng đối với các nhà phát triển như Braendgaard. Đó lại là điều khiến nó trở nên thú vị. Giống như internet vào đầu những năm 1990, mạng phần lớn chưa được phát triển bởi các lập trình viên, chưa được khai thác bởi doanh nghiệp và công chúng nói chung không thể hiểu được.
Ethereum vẫn đang chờ killer DApp của nó, tương đương với email. Mạng đơn giản là có thể chưa sẵn sàng và không có gì đảm bảo nó sẽ tồn tại. Nhưng các nhà phát triển như Köppelmann tự tin rằng nó sẽ cải thiện. Anh nói rằng chúng ta hiện là internet vào năm 1994. Nếu bạn có tầm nhìn vào năm 1994 để tạo ra YouTube thì đó là một tầm nhìn đẹp, nhưng điều đó là không thể. Các nhà phát triển ban đầu của Ethereum thấy có quá nhiều tiềm năng trong mạng và tin rằng nó sẽ trở thành một điều mới lạ. Các nhà phát triển đang đặt cược thời gian và bộ mã của họ. Và không sớm thì muộn, giống như Netscape đã làm với internet, một DApp sẽ đưa cả thế giới đến với Ethereum. Và một trong số họ sẽ viết nên nó.
Dailyhodl