Ngân hàng trung ương Trung Quốc sẽ ra mắt một loại tiền điện tử được nhà nước hậu thuẫn và phát hành nó cho 7 tổ chức lớn trong những tháng tới, theo một cựu nhân viên của một trong những tổ chức, hiện đang là một nhà nghiên cứu độc lập.
Paul Schulte, người từng làm trưởng phòng chiến lược tài chính toàn cầu cho Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc cho đến năm 2012, cho biết ngân hàng lớn nhất thế giới, Ngân hàng Công thương Trung Quốc, ngân hàng lớn thứ hai trên thế giới, cũng là nơi làm việc cũ của anh, Ngân hàng Trung Quốc , Ngân hàng Nông nghiệp Trung Quốc; hai trong số các công ty công nghệ tài chính lớn nhất Trung Quốc, Alibaba và Tencent; và Union Pay, một hiệp hội của các ngân hàng Trung Quốc, sẽ nhận được loại tiền điện tử mới này.
Theo một nguồn riêng biệt, những người tham gia vào việc phát triển tiền điện tử, được đặt tên là DC/EP (Tiền tệ kỹ thuật số/Thanh toán điện tử), đã xác nhận rằng 7 tổ chức sẽ nhận được loại tài sản mới này ngay khi ra mắt, thêm rằng một tổ chức thứ 8 cũng có thể nằm trong số những người nhận đầu tiên. Nguồn thông tin này từ chối cung cấp tên của tổ chức thứ 8 đó. Phát biểu dưới dạng ẩn danh, theo nguồn tin, người trước đây làm việc cho chính phủ Trung Quốc, xác nhận rằng công nghệ đằng sau tiền điện tử đã sẵn sàng từ năm ngoái và tiền điện tử có thể ra mắt ngay sau ngày 11 tháng 11, ngày mua sắm bận rộn nhất của Trung Quốc, còn được biết đến là Single Day.
Trụ sở chính của Ngân hàng trung ương Trung Quốc tại Bắc Kinh, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, nơi nghiên cứu về công nghệ đằng sau Bitcoin sắp đạt đến đỉnh cao của một loại tiền điện tử hoàn toàn mới được hỗ trợ bởi chính phủ .
Vào thời điểm ra mắt, các tổ chức người nhận này sau đó sẽ chịu trách nhiệm phân tán tiền điện tử cho 1,3 tỷ công dân Trung Quốc và những người khác đang kinh doanh bằng đồng Nhân dân tệ, đồng tiền fiat của Trung Quốc, nguồn tin cho biết. Nguồn tin cũng nói thêm rằng ngân hàng trung ương hy vọng tiền tệ cuối cùng sẽ được cung cấp cho người chi tiêu ở Hoa Kỳ và các nơi khác thông qua mối quan hệ với các ngân hàng đại lý ở phương Tây. Nguồn tin nói rằng, “Kế hoạch là như vậy, nhưng nó sẽ không xảy ra ngay lập tức.”
Kế hoạch sử dụng một tập hợp đa dạng các trực giác đáng tin cậy của Trung Quốc để phân tán tiền điện tử gợi nhớ đến một số ý tưởng khác hiện đang tồn tại trên khắp thế giới. Chẳng hạn, tiền điện tử libra đã lên kế hoạch cho Facebook sẽ được hỗ trợ bởi một nhóm tiền tệ do các ngân hàng trung ương phát hành với sự hỗ trợ từ các công ty như Mastercard và Uber ở Hoa Kỳ, Vodaphone ở Anh và Mercado Pago ở Argentina. Và tuần trước, thống đốc Ngân hàng Anh Mark Carney đã đưa ra ý tưởng về một loại tiền tệ mới được hỗ trợ bởi một số ngân hàng trung ương để thay thế đồng đô la Mỹ làm tiền tệ dự trữ toàn cầu.
Điều làm nên sự khác biệt giữa DC/EP của Trung Quốc so với Libra và “đồng tiền bá quyền tổng hợp” (SHC) của Carney, theo Shulte, đó là trong khi Libra vẫn đang ở trong giai đoạn đầu của code máy tính, và SHC vẫn đang nằm trong tâm trí của Carney, tiền điện tử Trung Quốc đã sẵn sàng để ra mắt. “Trung Quốc đang tiến tới cải cách và triển khai tiền điện tử,” theo Schulte, người hiện đang điều hành một công ty nghiên cứu ngân hàng cùng tên. “Đây sẽ là ngân hàng trung ương đầu tiên thực hiện điều này.”
Vào thời điểm xuất bản, cả Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc và bất kỳ tổ chức nào trong số 7 tổ chức được đề cập bởi Schulte đều trả lời các yêu cầu của Forbes để xác nhận hoặc từ chối yêu cầu của anh. Tuy nhiên, chiến lược hai tầng, nơi Ngân hàng Trung ương tạo ra tiền tệ và những người khác phân phối nó, phù hợp với các tuyên bố chưa được báo cáo trước đây của Mu Changchun, Phó Giám đốc bộ phận thanh toán của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC), và người đứng đầu mới Phòng thí nghiệm nghiên cứu tiền điện tử của Trung Quốc. Trong bài phát biểu vào ngày 10 tháng 8 tại Diễn đàn Tài chính Trung Quốc 40, kể từ khi được sửa đổi và đăng trên kênh WeChat của PBOC, Mu đã mô tả hệ thống hai tầng của Ngân hàng trung ương, trong đó ngân hàng sẽ tạo ra tiền điện tử và một nhóm nhỏ các doanh nghiệp thương mại đáng tin cậy sẽ “trả toàn bộ 100% cho ngân hàng trung ương” để được phép phân phối.
Ngoài việc ngăn chặn các ngân hàng trong khu vực và các tổ chức khác không bị phân tán, Mu cho biết hệ thống hai tầng này được thiết kế để đáp ứng nhu cầu công khai đối với các tài sản mật mã khác, củng cố chủ quyền tiền tệ quốc gia của Trung Quốc, đảm bảo rằng ngân hàng trung ương duy trì kiểm soát chính sách tiền tệ ảnh hưởng loại tiền tệ này, tăng khả năng mọi người sử dụng tiền tệ, phân phối rủi ro có tất cả quyền hạn trực tiếp trong tay ngân hàng trung ương, và khuyến khích cạnh tranh giữa các tổ chức nhận tiền điện tử.
“Hệ thống phân phối kép này phù hợp với điều kiện quốc gia của chúng tôi,” Mu nói. “Nó không chỉ sử dụng các nguồn lực hiện có để huy động sự nhiệt tình của các ngân hàng thương mại mà còn cải thiện sự chấp nhận của đồng tiền kỹ thuật số một cách trơn tru.”
Yếu tố của các tổ chức mà Schulte nói sẽ nhận được DC/EP cũng phù hợp với ý kiến của Mu. Sau đó trong bài phát biểu của mình, Mu nói thêm rằng chỉ sau khi các thông số kỹ thuật cho DC/EP được hoàn thành vào năm 2018, ngân hàng trung ương mới nhận ra sự tương đồng giữa thiết kế của nó và Libra, tiền điện tử được Facebook phát triển và khoảng 30 đối tác giai đoạn đầu khác
Một điểm khác biệt chính, theo Mu, là trong khi libra đang được thiết kế để xử lý 1.000 giao dịch mỗi giây, thì DC/EP được thiết kế để xử lý 300.000 giao dịch mỗi giây. Xét về bối cảnh, Mu nói thêm rằng trong ngày hội mua sắm Singles Day vào năm ngoái, khối lượng cao nhất của tất cả các giao dịch ở Trung Quốc là 92.771 giao dịch mỗi giây, vượt xa những gì các nền tảng khác có thể hỗ trợ, nhưng lại nằm trong thông số kỹ thuật của DC/EP. “Hiện tại, chúng tôi đang ở trong một cuộc đua.” Mu nói.
DC/EP có thể đạt được khối lượng này chỉ vì nó không phải là “cấu trúc blockchain thuần túy,” theo Mu, và do đó, nó không cần phải chờ các nhóm giao dịch giải quyết trong một khối. Giống như các blockchain được phép khác mà không phải ai cũng có thể sử dụng, DC/EP được quản lý theo mô hình tập trung, trong trường hợp này là bởi ngân hàng trung ương, có nghĩa là tiền kỹ thuật số vẫn là một khoản nợ của ngân hàng và mối quan hệ con nợ/chủ nợ không thay đổi, theo Mu. Ngoài ra, thay vì sử dụng thuật toán để hạn chế nguồn cung, như bitcoin, Mu nói rằng chính PBoC sẽ kiểm soát nguồn cung. Điều quan trọng là, Mu nói, DC/EP đang được thiết kế để thay thế các giấy bạc vật lý và các đồng coin đang lưu hành, chứ không phải đồng Nhân dân tệ đang nằm trong tài khoản ngân hàng dưới dạng kỹ thuật số.
“Đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương có thể được lưu thông dễ dàng như tiền mặt,” Mu nói. “Điều này có lợi cho việc lưu thông và quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ.”
Việc liệu có bất cứ ai bên ngoài Trung Quốc sẽ sử dụng đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số cho các giao dịch ở nước họ vẫn chưa rõ ràng. Như thống đốc Ngân hàng Anh nhận xét về việc thay thế đồng đô la Mỹ cho thấy, phần lớn thế giới đã mệt mỏi vì sự ổn định tài chính của họ gắn liền với hệ thống tiền tệ của Hoa Kỳ. Nhưng Trung Quốc có thể không phải là sự thay thế tốt nhất. Đầu tháng này, như một phần của cuộc chiến thương mại leo thang giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, Tổng thống Mỹ Trump đã cáo buộc Trung Quốc là “một kẻ thao túng tiền tệ”. Sau khi đồng Nhân dân tệ Trung Quốc giảm xuống mức thấp nhất trong 11 năm, đạt 6,9225 Nhân dân tệ cho mỗi đô la vào ngày 5 tháng 8, theo báo cáo của Financial Times, nó đã phục hồi đáng kể, giao dịch ở mức 7,15 Nhân dân tệ mỗi đô la ngày hôm nay. Trong khi Trung Quốc đã bác bỏ cáo buộc và chỉ mặt “người ủng hộ chế độ bảo hộ kinh tế” Hoa Kỳ trong một thông cáo báo chí, nhận thức về thao túng có thể gây hại cho việc áp dụng rộng rãi hơn một loại tiền kỹ thuật số liên quan đến đồng Nhân dân tệ.
Vào tháng 12 năm 2017, một quốc gia khác bị cáo buộc là đã phá giá tiền tệ của mình, Venezuela, đã tiết lộ kế hoạch cho tiền điện tử riêng của họ, được hỗ trợ bởi dầu và được gọi là petro. Sau nhiều sự rùm ben, đồng tiền chính thức ra mắt vào năm 2018, nhưng nó chưa được công bố trên hầu hết các sàn giao dịch quốc tế vì lệnh cấm vận của Hoa Kỳ và gần như không thể định giá chính xác. Một trở ngại khác đối với việc áp dụng có thể là sự không chắc chắn về lợi ích của một công nghệ, trong đó có ý định thay thế tiền tệ fiat nhưng vẫn nằm trong sự kiểm soát tập trung. Mặc dù rõ ràng là bất kỳ ngân hàng trung ương nào muốn quan sát kỹ hơn cách mọi người sử dụng tiền điện tử sẽ thích một sổ cái minh bạch như blockchain bitcoin, giúp các giao dịch trở nên dễ dàng hơn để theo dõi, hầu hết các lợi ích cho người dùng của các blockchain hiện tại, như thanh toán tức thời và giao dịch kỹ thuật số mà không cần người trung gian, có thể bị phá hoại bởi sự kiểm soát tập trung.
Có một người không quan tâm đến những trở ngại trong việc chấp nhận tiền điện tử của Trung Quốc, đó là Charles Liu, chủ tịch của HAO International, một công ty cổ phần tư nhân đầu tư hơn 700 triệu đô la vào các công ty tăng trưởng Trung Quốc. Sau khi tập trung vào công nghệ năng lượng mặt trời, phân bón hữu cơ và xử lý nước thải từ năm 2012, Liu cho biết anh là nhà đầu tư “thiên thần” (angel investor) trong “công ty blockchain đầu tiên có thể ký hợp đồng chính thức với Ngân hàng Nhân dân” của Trung Quốc.
Liu từ chối tiết lộ tên và công nghệ của công ty đó, nhưng thể hiện sự ủng hộ đối với các nhận xét của Mu về lợi ích tiềm năng cho các doanh nghiệp sử dụng tiền điện tử của Trung Quốc. Ngoài việc là một cách hiệu quả hơn để theo dõi hoạt động rửa tiền, hối lộ và các giao dịch khác, Liu cho biết, tiền điện tử sẽ giúp các ngân hàng có nhiều sự tin tưởng hơn đối với người vay, để thương nhân nhận thanh toán ngay lập tức và giảm phí giao dịch. Mặc dù Liu nói rằng các ngân hàng ở Hoa Kỳ đã chống lại những cải tiến như vậy, ông nói thêm rằng Trung Quốc không bị gặp phải vấn đề đó, bởi vì chính phủ sở hữu các ngân hàng.
“Bất cứ thứ gì có thể hỗ trợ các giao dịch thương mại và nâng cao hiệu quả, chính phủ trung ương sẽ quyết định và họ tiếp tục và thực hiện nó,” theo ông Liu, nói thêm rằng “kế hoạch chiến lược của Trung Quốc là tích hợp chặt chẽ hơn với phần còn lại của thế giới. Tiền điện tử chỉ là một trong những phương tiện để có đồng Nhân dân tệ được quốc tế hóa hơn. Tất cả việc này đều mang tính chiến lược. Và tất cả đều là về lâu dài.”
Diệu Anh – Forbes